از روایت تا داستان مجسم : تجلی داستان نزد خواننده به عنوان بازتاب ذهنی عالم نوشتاری روایت در آسوموآر امیل زولا

اساس تحقیق پیش رو که مطالع? تولید تصاویر ذهنی هنگام خوانش یک رمان است، بر حقیقتی انکارناپذیر استوار می باشد : این امر که عمل خوانش نوعی مشاهده است که در طی آن جهان خیالی متن روایی به صورت ذهنی خود را به خواننده عرضه می دارد. در قیاس با اموری که نگاه ما همه روزه آنها را ملاقات می کند، تصاویر (عناصر) ذهنی پیش از قرار گرفتن در معرض نگاه وجود مستقل ندارند واین بدان معنی است که این تصاویر همزمان با عمل دیدن شکل می گیرند. اما این نوع از مشاهده به صورت تنگاتنگ به روشی که متن این تصاویر را به تصویر می کشد بستگی دارد. این ویژگی های تصاویر ذهنی در قیاس با تصاویر واقعی باعث شد که فصل نخست خود را به مطالع? عوامل تعیین کننده در سازه های خیال اختصاص دهیم، یعنی آگاهی خواننده و متن. نگاه خاص ما به خواننده به عنوان عاملی که می بایست پیش از همه مورد مطالعه قرار گیرد، ناشی از نقش مهم این عامل در پرداخت ماده خام تخیل که داده های متن آن را فراهم می آورند در قالب «آگاهی» خود می باشد، امری که در نهایت منجر به بازنمود ذهنی این داده ها نزد خواننده می گردد. فصل دوم از نگاهی متفاوت به مسأل? بازنمود ذهنی می پردازد. در این فصل، مکانیسم هایی از کارکرد مغز که در شکل گیری بازنمود ذهنی متن دخیل هستند در مرکز توجه قرار می گیرند. از این پس، بازنمود ذهنی در قالب فرآیندی که مغز آدمی آن را مدیریت می کند در نظر گرفته می شود، چرا که این مغز است که با پردازش اطلاعات متن، آنها را به گونه ای به یکدیگر پیوند می زند که بازنمودی منسجم از این اطلاعات به دست آید. بنابراین در فصل دوم، به جستجو و مطالعه مکانیسم های مغزی دخیل در خوانش متونی که که از آنها به متون روایی یاد می شود پرداختیم. مباحث ایت بخش با نظریات و تست های انجام شده توسط متخصصین این حوزه قوام یافته اند. فصل سوم فصلی است که در تحقیقاتی نظیر آنچه در اینجا عرضه شده است، فصل عملی خوانده می شود. این فصل، در واقع، برآیند عملی نظریاتی است که در دو فصل نخست به بحث گذاشته شده بودند. محتوای سوالات، مانند تمام بخش های دیگر این کار، برگرفته از متن آسوموآر امیل زولا است که به گروهی از خوانندگان واقعی که از میان دانشجویان دکترای دانشگاه های تبریز و تربیت مدرس انتخاب شده اند، عرضه شده است تا به نیازی که ما از همان ابتدای کار و در عنوان آن مطرح نمودیم، پاسخ داده شود. مجموع این فصول، چه از نقطه نظر تئوری و چه از دیدگاه عملی، در صدد است تا پاسخی درخور به سوالاتی نظیر آنچه در ادامه می آید، فراهم آورد : تصویر ذهنی چیست ؟ ارتباط میان تصویر ذهنی و خوانش ادبی کدامست ؟ جایگاه مرتبط به هر یک از دو عنصر خواننده و متن در تولید بازنمود ذهنی متن کجاست ؟ چگونه دو کانون بازنمود ذهنی، یعنی آگاهی و حافظه، هر یک به نوب? خود در فهم یک اثر تخیلی سهیم می شوند ؟